Betekenis plotseling opkomende, sterk in...
Juist is: 'Ik woon vlak bij mijn ouders.'

Gelezen in BN De Stem: Nationale voorleesdagen,

24-01-2024
Verdwalen in verhalen; Annelies Harzing van De Kinderboekentuin in Breda gunt het iedereen. ,,Met lezen wordt de fantasie geprikkeld en de woordenschat vergroot."
Bron: BN De Stem 24-01-2024, Susanne den Boer


'Breng het plezier in het lezen terug'

Motiveer kinderen om te lezen. Precies dat gebeurt te weinig in het huidige Nederlandse onderwijs. Leesvaardigheid en leesplezier zouden hand in hand moeten gaan, zeker in de bovenbouw van de basisschool, stelt Stichting Lezen: ,,Vanaf groep 6 ligt de focus nu te veel op het vak begrijpend lezen en de bijbehorende leesstrategieën." Kinderen moeten bijvoorbeeld vragen beantwoorden om een tekst te ontleden, maar als ze de woorden niet kennen, begrijpen ze de tekst niet.

Eind 2023 bleek uit onderzoek dat het slecht gesteld is met de leesvaardigheid van Nederlandse jongeren. En ook het niveau van begrijpend lezen holt achteruit. In andere landen is al bewezen dat zo'n gecombineerde aanpak van leesplezier en leesvaardigheid werkt. ,,Een kentering is ook hier gaande, maar zo'n omslag is niet zomaar gemaakt. Dat vergt tijd", zegt Inger Bos van Stichting Lezen.

Plezier leidend

,,Het plezier in lezen zou leidend moeten zijn op scholen", vindt Annelies Harzing, sinds 2017 eigenaresse van de onafhankelijke kinderboekenwinkel aan de Speel- huislaan in Breda. ,,Wat voor dat plezier zorgt? Dat een boek aansluit bij de interesses van de lezer bijvoorbeeld. Op leeslijsten van sommige middelbare scholen staan nog steeds boeken die qua inhoud mijlenver afstaan van de belevingswereld van de jongeren. Terwijl er zoveel prachtige boeken zijn voor jongeren tussen 12 en 18 jaar!"

Van jongeren is breed bekend dat lezen meestal niet bovenaan hun lijstje van favoriete hobby's staat. Ook Harzing ziet die categorie het minst vaak in haar winkel. ,,Zo rond feestdagen komen vaak ouders of grootouders van tieners om leesadvies vragen, omdat ze graag een boek cadeau willen doen. Zij vertellen dan voor wie het boek bedoeld is, en ik zoek daar een passend boek voor uit."

Afhaakmoment

Bij Stichting Lezen weten ze als geen ander hoe lastig het is middelbare scholieren aan het lezen te houden of te krijgen. ,,De overgang van de basisschool naar de middelbare school is zo'n afhaakmoment", zegt Bos. ,,Hun wereld wordt ineens een stuk groter, ze krijgen extra vakken en vaak ook flink wat meer huiswerk. Dan schiet het lezen - als ze dat al deden - erbij in."

Stichting Lezen zet zich in om kinderen het plezier in lezen te laten ontdekken, zodat ze kunnen uitgroeien tot blijvende lezers. Bos: ,,Dat jongeren minder lezen, wil niet zeggen dat ze nooit meer lezen. Vaak komt dat na school- of studietijd wel terug. Daarom is het belangrijk ze al jong met verhalen, met boeken, kennis te laten maken."

De basis daarvoor wordt gelegd bij baby's, peuters en kleuters. Vandaag gaan De Nationale Voorleesdagen weer van start, een elfdaagse campagne gericht op kinderen van 0 tot en met 6 jaar.

,,Die kunnen vaak zelf nog niet lezen, maar leesplezier begint al bij het voorlezen", zegt Bos. ,,Samen lezen, of een prentenboek bekijken, zijn voor een kind de eerste kennismaking met het 'boek'. Bij de allerjongsten gaat het om stoffen boekjes met afbeeldingen, maar vanaf de peuterleeftijd kan een kind helpen bij het omslaan van pagina's en plaatjes aanwijzen. Als ouder, grootouder of juf maak je verbinding met kinderen tijdens het lezen, je beleeft samen een verhaal. Voorlezen verstevigt de band tussen lezer en luisteraar."

Gedurende het jaar heeft Stichting Lezen een aantal campagnes om het lezen onder verschillende leeftijdscategorieën te stimuleren. Naast De Nationale Voorleesdagen zijn dat de Nationale Voorleeswedstrijd voor kinderen uit groep 7 en 8 van de basisscholen, Read 2 Me - de voorleeswedstrijd voor brugklassers - en een voorleeswedstrijd voor Pabo-studenten.

Vicieuze cirkel doorbreken

Bos: ,,Daarnaast is er het project BoekStart, in samenwerking met de bibliotheken. Uiteindelijk is het doel zoveel mogelijk mensen te bereiken. Juist ook die doelgroep die misschien niet is opgegroeid met voorlezen en lezen, en het daardoor niet uit zichzelf doorgeeft aan hun kinderen. Die vicieuze cirkel willen we doorbreken"

Profijt op latere leeftijd

Maar niet enkel een ruime woordenschat en beter tekstbegrip zijn voordelen van goed kunnen lezen, benadrukt Bos. ,,Wie vroeg begint met voorlezen, leert een kind bijvoorbeeld ook aandachtig te luisteren en te concentreren. Ook dat zijn vaardigheden waar ze op latere leeftijd profijt van hebben."

Harzing, die zelf ruim twintig jaar in het onderwijs werkte: ,,Daarom zouden ouders en scholen ook niet moeten stoppen met voorlezen zodra kinderen zelf kunnen lezen. Ook in de bovenbouw en zelfs op de middelbare school is voorlezen - naast zelf lezen - zinvol en kinderen vinden het vaak hartstikke leuk. Zolang het boek maar aansluit bij hun leeftijd en hun belevingswereld. Samen zo'n verhaal beleven én nabespreken, daar leren ze veel meer van dan de saaie vragen die ze nu vaak krijgen bij leesvaardigheid."